W okresie starożytności Ateny były państwem-miastem (polis) o ustroju demokracji bezpośredniej. Szczególny rozkwit przypadł na okres przywództwa Peryklesa (443-429 p.n.e.). Zmodernizowano wtedy Akropolis i połączono Ateny z Pireusem i z Faleronem, tzw. Długimi Murami. Ateny, liczące ok. 100 tys. mieszkańców, stały się centrum umysłowym Hellady, promieniującym na ówczesny świat (m.in. Fidiasz, Sokrates, Platon, Arystoteles) oraz silnym ośrodkiem politycznym (Ateński Związek Morski).