10 najtrudniejszych zagadek o Armenii

W 2014 roku lawasz jako element kultury Armenii został wpisany na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO. Ten tradycyjny ormiański chleb przygotowuje się z mąki pszennej, wody oraz soli, do których dodaje się zakwas. Lawasz podawany jest do każdego posiłku. Zawija się w niego kawałki mięsa, ser i warzywa. Chleb można przechowywać do sześciu miesięcy.

Mesrop Masztoc (359 - 440) to ormiański duchowny i uczony. Twórca alfabetu ormiańskiego, który stworzył w latach 392-406. Pierwszy nauczyciel języka ormiańskiego. Stworzył również alfabet Albanii Kaukaskiej. Jest jednym ze świętych Kościoła ormiańskiego oraz Kościoła katolickiego.

Armenia to pierwszy kraj na świecie, który ogłosił chrześcijaństwo religią państwową, wcześniej niż uczyniło to Cesarstwo Rzymskie. Nastąpiło to prawdopodobnie za rządów króla Tyrydatesa III (298-330) już w 301 r., a więc w czasie, gdy na rozkaz cesarza Dioklecjana (284-305) w Rzymie trwały krawe prześladowania chrześcijan.

Amberd to częściowo zniszczona forteca z VII wieku, położona na wysokości 2300 metrów n.p.m. na zboczach góry Aragac w Armenii. Nazwa Amberd oznacza po ormiańsku „fortecę w chmurach”. W 1236 roku forteca została zdobyta i zniszczona przez Mongołów. Od tej pory pozostawała opuszczona aż do XX wieku, kiedy rozpoczęto prace restauracyjne i wykopaliska archeologiczne.

Sewan jest największym jeziorem w Republice Armenii, a także największym jeziorem Kaukazu i jednym z najwyżej położonych jezior świata. W 2007 roku lustro wody znajdowało się na wysokości 1899 m n.p.m.. Położone jest ono w odległości 60 km na północny wschód od Erywania. Razem z jeziorami Wan i Urmia nazywane jest jednym z trzech mórz Armenii (jako jedyne spośród nich leży na terytorium współczesnej Republiki Armenii). Jezioro chronione jest przez Sewański Park Narodowy, ponadto jest objęte konwencją ramsarską. Do jeziora spływa 28 rzek, a wypływa jedna - Hrazdan.

Tiridates III (lub Trdat III) był królem Armenii w latach 262-317. W roku 301 jako pierwszy władca w historii przyjął chrześcijaństwo. Według tradycyjnych przekazów nawrócił się po cudownym uzdrowieniu dokonanym przez Grzegorza Oświeciciela, którego wcześniej uwięził w lochach Chor Wirap. W Kościele katolickim uznany za świętego razem z żoną Aszchen i siostrą Chosrowiducht.

Klasztor Chor Wirap (z arm. – głębokie lochy) to klasztor Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego w Lusarat, niedaleko góry Ararat, w pobliżu granicy z Turcją. Miejsce uwięzienia Grzegorza Oświeciciela przez króla Armenii Tiridatesa III. Klasztor był siedzibą seminarium oraz patriarchy ormiańskiego - katolikosa. Jest jednym z najczęściej odwiedzanych miejsc pielgrzymkowych w Armenii.

Chaczkar to ormiańska kamienna stela lub płyta wotywna upamiętniająca szczególne wydarzenia lub osobę. Na obszarze Armenii skalne obeliski przy źródłach i obeliski związane z państwem Urartu powstawały jeszcze przed epoką hellenistyczną. Największym światowym nagromadzeniem zabytkowych chaczkarów stał się cmentarz w Noratus, obejmujący przeszło 800 sztuk starych płyt, od IX w. n.e.

Sebasta to miasto w ówczesnej Armenii (obecnie Sivas w Turcji). Czterdziestu męczenników z Sebasty to chrześcijańscy żołnierze XII legionu rzymskiego zwanego Błyskawicą. Ukamienowani, wystawieni na mróz i spaleni w 320 r. za odmowę złożenia ofiary pogańskim bogom. Ich wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest w dzienną pamiątkę śmierci za Martyrologium Rzymskim (9 marca).

Erywań to stolica i największe miasto Armenii, mające ok. 1.1 mln mieszkańców - około 36% populacji kraju.