10 najlepszych ciekawostek o mi­to­lo­gii greckiej

Za unikanie śmierci. Syzyf to założyciel i król miasta Efyra (późniejszy Korynt). Bogowie zapraszali go na swoje uczty, gdzie słuchał plotek, które powtarzał wśród śmiertelnych. Gdy zdradził pewien sekret Zeusa został skazany na śmierć, której długo unikał dzięki pojmaniu boga śmierci Tanatosa. Po uwolnieniu owego bożka, żona Syzyfa zgodnie z jego wolą pochowała męża wbrew ceremoniałowi. Z tego powodu Hades zgodził się na powrót Syzyfa do żywych i dopilnowanie pochówku. Dzięki temu ukrywał się wiele lat wśród ludzi. Ostatecznie za wieloletnie nieposłuszeństwo został ukarany wiecznym wtaczaniem kamienia.

Zeusowi. Olimpia była znanym ośrodkiem kultu Zeusa. Słynęła ogromnym posągiem Zeusa (autorstwa Fidiasza), wykonanym ze złota i kości słoniowej, uznawanym za jeden z siedmiu cudów świata starożytnego.

W Grecji. Arkadia to kraina historyczna znajdująca się w środkowej części Półwyspu Peloponeskiego w Grecji. Górzysta, zalesiona i nieurodzajna, od czasów starożytnych była biedna i słabo zaludniona. Stała się w sztuce symbolem szczęśliwego, prostego życia i ucieczki od trosk cywilizacji (jak dziś Bieszczady).

Pandora była pierwszą kobietą na Ziemi, którą Zeus zesłał jako karę dla ludzi za to, że Prometeusz wykradł bogom ogień z Olimpu. Poślubiła ona jego brata tytana Epimeteusza, a w posagu otrzymała szczelnie zamkniętą beczkę, którą z ciekawości otworzyła. Znajdowały się w niej wszelkie nieszczęścia, które rozeszły się na cały świat. Na samym dnie beczki była jednak nadzieja, lecz Pandora ją uwięziła, gdyż zatrzasnęła wieko.

Pigmalion był zapalonym rzeźbiarzem i stworzył z kości słoniowej posąg idealnej kobiety (Galatei), w którym się zakochał. Rzeźba była wykonana perfekcyjnie, a odróżnić ją od prawdziwej kobiety można było tylko przez dotyk. Pigmalion następnie modlił się do bogini Afrodyty, aby ożywiła jego posąg, a ta spełniła prośbę i podczas pieszczot Pigmaliona Galatea ożyła..

Nie było takiej. W mitologii greckiej muz było dziewięć. Każda opiekowała się inną dziedziną sztuki, wśród których nie było oczywiście kina. Określenie "sztuka X muzy" utworzył Karol Irzykowski w swej monografii z roku 1924. Nazywanie w ten sposób kina jest typowo polskie, rzadkie w innych językach.

To jej ojciec. Caritas Romana - czyli Miłosierdzie Rzymskie - to popularna w Rzymie legenda o kobiecie imieniem Pero. Potajemnie karmiła ona piersią własnego ojca Cymona po tym, jak został on skazany na śmierć przez zagłodzenie. Po odkryciu poświęcenia córki Cymon został ułaskawiony. Był to częsty motyw na rzymskich freskach, przedstawiany też m.in. przez Rubensa i Caravaggio.

Higiei. Kielich Higiei (także Puchar Higiei, Czara Higiei) to symboliczny kielich, który stanowi symbol i znak farmacji. Według mitologii greckiej czara i wąż należały do atrybutów bogini zdrowia - Higiei. W sztuce przedstawiany jest zwykle w formie kielicha (symbol zdrowia) bez ozdobień z oplatającym go wężem. Wąż ze względu na swe linienie – „odradzanie się” – symbolizuje ciągłą samoodnowę życia, ozdrowienie i długowieczność.

Artemida. Artemida - bogini łowów, zwierząt, lasów, gór i roślinności; wielka łowczyni. Uważana również za boginię płodności, niosącą pomoc rodzącym kobietom. Córka Zeusa i Leto, bliźniacza siostra Apolla. Podobnie jak Apollo był bogiem słońca i życia, tak Artemidę uznawano za boginię księżyca i śmierci. Wierzono bowiem, że bliźniacze rodzeństwo charakteryzuje podobna konstrukcja duchowa. Ze względu na związek między obrotami księżyca a przypływami i odpływami morza Artemidę zaczęto uważać za bóstwo opiekuńcze rybaków. Jej atrybutami były łuk, strzały i kołczan, a ulubionym zwierzęciem łania.

Prokrust. W greckiej mitologii Prokrust, syn Posejdona, był kowalem i bandytą z Attyki, który atakował podróżnych i dopasowywał ich do rozmiarów żelaznego łoża, rozciągając ich bądź obcinając im nogi. Został zabity przez Tezeusza. W swoim wierszu Herbert dostrzegł analogię pomiędzy dopasowywaniem ludzi do prokrustowego łoża a XX-wiecznymi totalitaryzmami dążącymi do stworzenia nowego, podporządkowanego władzy człowieka. Termin "prokrustyka" pojawia się w powieści "Eden" Lema. Dotyczy dopasowywania jednostek czy całego społeczeństwa do określonych wzorców, tak jak Prokrust do łoża.